Przez długie lata selen był postrzegany jako pierwiastek toksyczny dla organizmu. Szczególnie objawiano się jego właściwości kancerogennych. Dopiero stosunkowo niedawno odkryto, że selen choć obecny jest w organizmie jedynie w śladowych ilościach, pełni niezwykłą rolę ochronną w odniesieniu do wielu procesów chorobowych, w tym także chorób nowotworowych. Selen jest niezbędnym pierwiastkiem śladowym oraz przeciwutleniaczem. Badania wykazały, że chroni przed takimi związanymi z wiekiem schorzeniami, jak choroby serca, zapalenia stawów i może przyczyniać się do leczenia i zapobiegania schorzeniom związanym z brakiem odporności, takimi jak AIDS. Organizm potrzebuje jedynie znikomych ilości selenu dziennie, lecz są one niezbędne, szczególnie ze względu na rolę selenu w ochranianiu błon komórkowych i wspomaganiu ich wszelkich funkcji.
Działanie Selenu:
- jest składnikiem enzymu chroniącego organizm przed toksycznymi efektami wolnych rodników
- ma znaczenie dla prawidłowego działania układu immunologicznego
- pełni rolę odtruwającą w zatruciach metalami ciężkimi, takimi jak kadm i rtęć
- ma znaczenie płodności męskiej
- opóźnia proces starzenia
- neutralizuje alkohol, dym i niektóre tłuszcze
- chroni przed chorobami serca i krążenia
- pomocny w leczeniu łupieżu
- przedłuża młodość, dając młody wygląd
Zalecane normy dietetyczne na Selen dla różnych grup ludności*
Grupy ludności | Zalecane normy dietetyczne [µg/dzień] |
Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych[µg/dzień] |
Dzieci 1-3 lat | 20 | 90 |
Dzieci 4-8 lat | 30 | 150 |
Chłopcy 9-13 lat | 40 | 280 |
Młodzież męska 14-18 lat | 55 | 400 |
Mężczyźni 19-30 lat | 55 | 400 |
Mężczyźni 31-50 lat | 55 | 400 |
Mężczyźni 50-70 lat | 55 | 400 |
Mężczyźni powyżej 70 lat | 55 | 400 |
Dziewczęta 9-13 lat | 40 | 280 |
Młodzież żeńska 14-18 lat | 55 | 400 |
Kobiety 19-30 lat | 55 | 400 |
Kobiety 31-50 lat | 55 | 400 |
Kobiety 50-70 lat | 55 | 400 |
Kobiety powyżej 70 lat | 55 | 400 |
Kobiety ciężarne do 18 lat | 60 | 400 |
Kobiety ciężarne 19-30 lat | 60 | 400 |
Kobiety ciężarne 31-50 lat | 60 | 400 |
Kobiety karmiące do 18 lat | 70 | 400 |
Kobiety karmiące 19-30 lat | 70 | 400 |
Kobiety karmiące 31-50 lat | 70 | 400 |
*(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)
Kiedy potrzebujesz więcej
Najbardziej narażeni na niedobór selenu są ludzie odżywiani długotrwale przez kroplówkę. Ponadto na niedobór selenu narażeni są przede wszystkim ludzie zamieszkali na terenach ubogich w selen (niektóre ziemie Chin, Syberii, Nowej Zelandii oraz niektóre rejony USA).
Jeśli za mało, to…
Objawem ostrego niedoboru selenu są choroby Keshana i Kashina Becka występujące wśród niektórych populacji Chin i Syberii, żyjących na ziemiach wyjątkowo ubogich w ten pierwiastek. Choroba Keshana jest rodzajem kardiomiopatii, prowadzącej do charakterystycznego powiększenia serca. Zmiany są nieodwracalne, kiedy się rozwiną, nie pomaga nawet zwiększona podaż selenu. Choroba Kashina – Becka atakuje z kolei stawy, prowadzi do ich powiększania, deformacji kostnych oraz opóźnienia wzrostu. Niski poziom selenu prowadzi również do zwiększonego ryzyka zapadalności na choroby krążeniowe – miażdżycę, dusznicę bolesną, udary mózgu. Niedobory selenu mają wpływ na bezpłodność i na rozwój chorób nowotworowych, wczesne starzenie się organizmu, małą odporność organizmu, podatność na infekcje, podatność na chandrę i depresję, zmienność nastrojów, ciągłe odczucie zmęczenia, ból mięśni i otępienie.
A kiedy nadmiar, to…
Nadmiar selenu powoduje łysienie, uszkodzenia skóry, sczernienie paznokci, nadwrażliwość, nudności i wymioty. Po wpływem zatrucia selenem, zwiększa się prawdopodobieństwo powstawania nowotworów.
Dużą ilość Selenu zawierają:
- warzywa: brokuły, kapusta, ogórki, cebula, seler, kukurydza i pomidory
- czosnek
- grzyby
- wątroba i nerki zwierzęce
- owoce morza i ryby
- płatki kukurydziane, nasiona słonecznika, zarodki pszenne i otręby pszenne
- orzechy brazylijskie
Czy wiesz, że…
Szczególnie bogatym, a nie docenianym dotąd źródłem selenu są wody siarczane ze Swoszowic i Buska. Przyjmuje się, że ich lecznicze właściwości, które dawniej wiązano z siarką, należy przypisać właśnie selenowi.
Suplementy zawierające selen:
1. Vital 0 – 15 µg
2. Vital A – 40 µg
3. Vital B – 15 µg
4. Vital AB – 40 µg
5. Full Spectrum – 20 µg
6. Infant Formula – 60 mg
7. Lion Kids D – 10 µg
8. Senior formula – 20 µg
9. Super CoQ 10 Plus – 10 µg
10. Protect 4 Life – 2o µg
11. Mega Protect 4 Life – 25 µg
12. Smokerade – 20 µg
13. Power Mins – 20 µg
14. Menopausal Formula – 10,5 µg
15. Pro-State Power – 80 µg